Een foto van drie priesters
in vol ornaat. Van links naar rechts E.H. Willem Putzeys, pater Walther
Wilfried De Moor en E.H. René Dockx (aalmoezenier van het Vincentius). De
opname werd in de Sint-Joriskerk gemaakt, vermoedelijk rond 1975.
Portret van inwijder
Officieel portret van Engelbertus
kardinaal Sterckx, de dertiende aartsbisschop van het aartsbisdom Mechelen. Hij
werd gecreëerd door Paus Gregorius XVI. Op 5 september 1853, het was een
maandag, wijdde hij de nieuwe Sint-Joriskerk in. Hij was toen zestig jaar. Een
in 1836 door Pierre Joseph Grootaers vervaardigde buste van Sterckx bevindt
zich in de collecties van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten Brussel.
Pastoors van de Sint-Jorisparochie
De geschiedenis van de
Sint-Jorisparochie is lang. Reeds in de 12de eeuw was er op de
plaats van de huidige kerk buiten de toenmalige stadswallen een eerste kapel
toegewijd aan Sint-Joris. De oudste vermelding daarvan dateert van 1201. De
oude kapel werd in 1304 tot parochiekerk gewijd. De namen van de eerste
zielenherders zijn in de mist der tijden vergleden. Vanaf 1352 kennen we er.
Hieronder een overzicht van onze pastoors door de eeuwen heen:
Gheeraerdt van Dermonde
1352-1354 (in die jaren vermeld)
Jan van Caloe
1377-1387 (in die jaren vermeld)
Willem Muyl
1397-1400 (in die jaren vermeld)
Eustachius Bloeyaert
1404-1448 (in die jaren vermeld)
Jan van Wieckevorst
1454 (in dat jaar vermeld)
Joannes de Pottere alias Figuli
1468-1477 (in die jaren vermeld)
Nychasius van der Voort
1484-1486
Jan de Pottere
1487-1501 (in die jaren vermeld)
Christianus
Blommaert
1501 (vermoedelijk)
Walterus
Danckaerts
1502 (vermoedelijk)
Andres de Castillo
1503 (vermoedelijk)
Laurentius Sceelkens
1504 (vermoedelijk)
Willem Beertrancs
1504 (in dat jaar vermeld)
Joannes de Mays
1529 (in dat jaar vermeld)
Joannes van Balen
1538-1547 (in die jaren vermeld)
Jan van Berckelaer
1549-1553 (in die jaren vermeld)
Joannes de Porta
1559
Hendrik Swinnen
1559-1560
Willem Hulselmans
1560-1561
Dierk de Jonge
1561-1566
Broer Claes
1566-1567
Dierk de Jonge (opnieuw)
1567-1571
Antoon
Lammens
1571-1596
Valerius
Hottenius
1597-1613
Hendrik
van Tulden
1613-1617
Martinus
Leunckens
1617-1627
Guillelmus
Bolognino
1627-1644
Petrus
van Hees
1644-1651
Arnoldus
van den Rysbosch
1651-1654
Laurentius
van Meeuwen
1654-1668
Jaconus
Goyvaerts
1668-1701
Alexander Callebout
1701-1730
Gaspar Wouters
1731-1736
Alexander Petermans
1736-1788
Philippe
Georgerie
1788-1798
Antoon
Ooninckx
1798-1812
Henri
Renders
1812-1825
Franciscus
Solvyns
1825-1826
Joan
Van Vaerenbergh
1826-1830
Joan
De Bruyn
1830-1831
Joan
Van Cauwenbergh
1831-1864
In
1853 wordt de huidige kerk ingewijd
Jan
Janssens
1864-1874
Peter
Lommen
1875-1887
Xavier
Stienlet
1887-1903
Felix Stoops
1903-1925
August Thyssen
1925-1963
Willem Putzeys
1963-1978
Frans
Veraart
1978-2000
Paul
Scheelen
2000-2015
Herman
Augustijns
2015-
Tijd voor kunst
Op zaterdag 23 februari 2019 werd de
manifestatie Tijd voor Kunst op en om het Mechelseplein gehouden.
De Sint-Joriskerk was een van de locaties die daaraan medewerking verleende.
Een dag lang waren (zie foto’s hierboven en hieronder) in de kerk Kairos, Sangreal en Tímabundiđ
Innblástur te zien, kunstwerken van studenten aan de Academies van Berchem
en Hoboken.
1976
Links van de kerk was vroeger een binnenplaats die door
een poort te bereiken was. In 1976 maakte die plaats voor de nieuwbouw die er
ook nu nog te vinden is. Deze foto’s werden gemaakt tijdens het optrekken van
het pand Mechelseplein 22a.
Postkaartfoto
In vroeger jaren was, zoals op deze postkaartfoto te zien
is, rechts naast de kerk nog de naar haar vernoemde Varkensbeenhouwerij en
charcuterie Sint-Joris van Charles Van Straeten te vinden.
Specialiteit
Aan de Schoenmarkt kon je vroeger bij
de firma Govaers terecht voor waskaarsen, wierook, godslampolie en aanverwante
artikelen. Men was er gespecialiseerd in waskaarsen voor Congo. Waarom er voor
de Congo speciale waskaarsen waren is een vraag waarop het antwoord amper meer
te achterhalen is….
Tien jaar geleden
Een sprongetje terug in de tijd: tien jaar geleden, op zondag
19 oktober 2008, keerde het beeld van Onze Lieve Vrouw van het Kasteel terug in
de Sint-Joriskerk, om eindelijk weer een plaats te krijgen op de zuilvoet die
speciaal voor het beeld ontworpen werd, uiteraard in de kapel van Onze Lieve
Vrouw van het Kasteel. Lange tijd had het een provisoire plaats omdat de kerk
volop in restauratie was. Het beeld kwam met Alva mee naar Antwerpen, en was
mede daarom lang gehuld in een feestmantel van Spaanse makelij. De sculptuur
werd met een kleine processie van de kapel van de Karmel aan Rosier naar de
Sint-Joriskerk gebracht.
Goed kijken
Op de achtste verdieping van het
gebouw van de voormalige Antwerpse Waterwerken aan de Mechelsesteenweg moet je
richting noordwesten heel goed kijken waar de Sint-Joriskerk zich bevindt
vermits ze wel weg lijkt te vallen tegen de politietoren op de Oudaan.
Zomer 1932
Sommige kinderen in de parochie
werden wanneer het zo uitkwam parmantig uitgedost. Deze foto’s werden in juli
1932 gemaakt tijdens een feest (de aanleiding daartoe is in de mist der tijden
vergleden) in de Kindertuin in de Bervoetstraat, waar door de kleintjes een
stukje werd opgevoerd.
Vanuit de hoogte
Blikken op kerken gaan veelal van
beneden naar boven. Daarom eens een aanblik van boven naar beneden. De foto is
genomen vanuit het raam waartegenover Sint-Joris zijn zwaard fel laat glanzen.
58 mannelijke parochianen
Staatsiefoto van de
Sint-Jorisafdeling van de Bond van het Heilig Hart, ergens in de twintiger
jaren van de vorige eeuw genomen. Zo te zien poseerden de 58 leden, allen van
het mannelijk geslacht, op de binnenplaats van een school.
De Sint-Jorisscouts
Een opname van de fier paraderende
Sint-Jorisscouts. Gemaakt op de Meir, waar de tram destijds nog overheen reed.
Het jaartal is niet exact bekend, maar de foto werd vermoedelijk gemaakt rond
1930.
1978
Pastoor Frans Veraart, bisschop Godfried Danneels, pater
Walter De Moor en koster Raymond Schijvens tijdens de inzegeningsviering, in
1978, van eerstgenoemde.
Momentopname
Natuurlijk gaat er nieuwbouw verrijzen, maar door de
sloop van een pand in de Koninginnestraat is er voorlopig even zicht op de
Sint-Joriskerk vanuit de Begijnenvest. Een momentopname dus.
Op tijd klaar
De renovatie en de aanleg van de
vloerverwarming in de kerk waren zoals beloofd keurig voor Pasen 2017 afgerond.
Omdat recent verleden óók verleden is bij dezen wat foto’s van de toestand in
de Sint-Joris in de voorafgaande maanden, opdat niet vergeten wordt door wat voor
een ‘rommeltijd’ de parochie moest.
Sint-Joris stond al die tijd (net als de orgels natuurlijk) stofvrij ingepakt….
Klokken
Op zondag 19 september
1948, de dag dat ook het jubileum van het 350-jarig bestaan van de Broederschap
van Onze Lieve Vrouw van het Kasteel werd gevierd, vond in de Sint-Joriskerk de
wijding van de nieuwe klokken (de oude waren door de bezetter in beslag genomen)
plaats. Die werd verricht door hulpbisschop Zijne Excellentie Monseigneur Van
Cauwenbergh.
De grote klok werd toegewijd aan Onze Lieve
Vrouw van het Kasteel, ‘als getuigenis van ons aller verering’. De tweede klok
werd aangeboden aan Z.E.H. Pastoor A.L. Thijssen bij zijn gouden
priesterjubileum en toegewijd aan zijn beschermheilige, de H. Augustinus. De
derde klok, ‘tot aandenken van den Hoogwelgeboren heer Rodolf Plissart’, werd
toegewijd aan Sint-Joris, beschermheilige van onze parochie.
Tijdsdocument
“Ten
aanzien van de huidige tijdsomstandigheden en om op alle gebeurlijkheden
voorbereid te zijn, denk ik dat het nuttig ware dat de kerkbesturen maatregelen
namen met het oog op het in veiligheid brengen van de kunstvoorwerpen in de
kerk bewaard.” Er zijn zo van die gelegenheden dat een provinciegouverneur iets
zinnigs mee heeft te delen. Dit schrijven deed hij 26 Augusti 1914, de dag dat de
straatlantaarns niet meer werden aangestoken, de deur uitgaan naar alle
kerkbesturen der gemeente ‘begrepen in de versterkte stelling van Antwerpen’.
Een dag eerder was Antwerpen gebombardeerd door een zeppelin. Niet veel later
zouden er ook Etrich Taubes boven de stad opduiken....
Moderne omgeving
Een moderne foto, die duidelijk maakt
hoezeer de omgeving van de Sint-Joriskerk in het recente verleden is veranderd:
nog maar aan het eind van de vorige eeuw kende bijvoorbeeld het Theaterplein
(vooraan) die enorme luifel niet, en waar zich vroeger het Zuidstation bevond
was er geen sprake van het nieuwe justitiepaleis (achtergrond).
Inwijding Sint Lievenscollege
In een van de jaargangen van De Stad Antwerpen die in het archief
wordt bewaard een foto van het ‘thans geheel voltooide Sint Lievenscollege’ dat
op zondag 16 oktober 1932 werd ingewijd door kardinaal Jozef Van Roeij
(1874-1961). Elders in het archief is er een foto (zie onder) die vermoedelijk
op deze dag is gemaakt. Centraal daarop staat echter niet Van Roey maar pastoor
August Thyssen (1873-1963). Het Sint Lievenscollege is ontworpen door de
architecten Jef Huygh (1885-1946) en Flor Van Reeth (1884-1975).
Handtekening na 91 jaar ontdekt
Een interessante vondst in de hogere regionen van de kerk:
onze titularis-organist Annelies Focquaert ontdekte er de handtekening van een
van haar verre voorgangers, Clement D’Hooghe. Ze zit op een bespijkerd plankje,
in de kast achter de rug van de organist, op een deel van de windvoorziening
ter hoogte van de tremulant. D’Hooghe dateerde zijn signatuur zelfs: 1925, 2/XV (15 februari 1925). De foto’s
werden gemaakt door Annelies Focquaert.
Over Clement D'Hooghe
Clement D’Hooghe (1899-1951) werd op 21 april 1899 geboren
in Temse. Op 20-jarige leeftijd ging hij in Antwerpen orgellessen bij Alexander
Papen (destijds tweede organist van de kathedraal). Aan het Koninklijk Vlaams
Conservatorium haalde hij met grote onderscheiding de diploma’s harmonie (bij
August De Boeck, 1920), orgel (bij Arthur De Hovre, 1921) en contrapunt en fuga
(bij Lodewijk Mortelmans, 1922-1924). Daarnaast studeerde hij er praktische
harmonie (bij directeur Emile Wambach) en piano (bij Emmanuel Durlet). In 1927 bekroonde
hij zijn conservatoriumstudies met de Prijs Albert De Vleeshouwer voor
compositie. Ook studeerde hij religieuze muziek bij Jules Van Nuffel,
orkestratie en compositie bij Paul Gilson (1928-1930) en orgelspel bij Marcel
Dupré in Parijs (1930-1931). Van 1924 tot 1926 was Clement D’Hooghe organist in
de Sint-Joriskerk. In 1926 was hij dat ook even in de Heilige Geestkerk waarna
hij tot aan zijn dood gedurende een kwart eeuw organist in de Sint-Pauluskerk
was. Hij overleed in Wilrijk.
Van voor De Groote Oorlog
De zangers-misdienaars van de Sint-Jorisparochie. De foto
werd vermoedelijk in 1913 of 1914 gemaakt. De eerste persoon links vooraan is
Jos Malomgré (° 1902 - † ?).
Fundamenten oude kerk
Fundamenten van de vroegere Sint-Joriskerk en beenderen
van de oude begraafplaats, gevonden bij graafwerkzaamheden in de Maarschalk
Gérardstraat 21. De foto’s werden gemaakt op 20 oktober 1975.
Abonneren op:
Posts (Atom)